Zakwaszenie organizmu —  jakie są objawy i jak dieta może pomóc

19 marca 2024
zakwaszenie-organizmu-bol

O zakwaszeniu organizmu często mówi się jako o przyczynie wielu problemów związanych ze zdrowiem i złym samopoczuciem. Pojęcie to stało się podstawą dla wielu diet i kuracji odkwaszających, które obiecują niezwykłe korzyści zdrowotne, a przy tym często utratę dodatkowych kilogramów. 

Jednak warto zadać sobie pytanie, czy zakwaszenie organizmu faktycznie jest tak powszechnym problemem, jak to przedstawiają niektóre źródła. Czy metody, które mają je  „leczyć” są skuteczne? Nauka dostarcza nam wielu dowodów na to, że kluczem do zachowania zdrowia jest zbilansowana dieta, a koncepcja odkwaszających detoksów w dużej mierze opiera się na nieporozumieniach i mitach. 

W tym artykule przyjrzymy się dokładniej, czym jest zakwaszenie organizmu, jakie objawy mogą wskazywać na rzeczywiste problemy zdrowotne oraz w jaki sposób racjonalne podejście do diety może pomóc w utrzymaniu zdrowej równowagi kwasowo-zasadowej.

Czym jest zakwaszenie organizmu? 

Zakwaszenie organizmu odnosi się do sytuacji, w której pH krwi obniża się poniżej normalnych wartości. pH to wskaźnik określający, jak kwaśne lub zasadowe jest środowisko. Skala pH mieści się w zakresie od 0 do 14, gdzie wartości poniżej 7 wskazują na środowisko kwaśne, a wartości powyżej 7 — na zasadowe. Ludzka krew zwykle ma pH w bardzo wąskim zakresie, około 7,35 do 7,45. Takie wartości są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania.

Organizm posiada skomplikowane mechanizmy regulujące, które utrzymują równowagę kwasowo-zasadową na odpowiednim poziomie. Te mechanizmy obejmują tak dobrze znane nam oddychanie i wydalanie moczu, ale także nieco obco brzmiące buforowanie chemiczne  krwi. Dzięki nim nawet przy znaczących zmianach dietetycznych czy stylu życia organizm jest w stanie utrzymać stabilne środowisko wewnętrzne (homeostazę kwasowo-zasadową). Mimo to, termin  „zakwaszenie organizmu” został rozpowszechniony w kontekście dietetycznym, sugerując, że niezdrowe nawyki żywieniowe mogą prowadzić do zakłócenia tej wrażliwej równowagi. Należy jednak podkreślić, że rzeczywiste zaburzenia homeostazy (np. kwasica metaboliczna) są stanami wymagającymi interwencji medycznej i nie są bezpośrednio powiązane z typowymi dietami.

Jakie są objawy zakwaszenia organizmu?

Często spotykane objawy, takie jak zmęczenie, bóle głowy, brak energii czy problemy z trawieniem, przez zwolenników diet odkwaszających bywają błędnie przypisywane zakwaszeniu. Ważne jest, aby zrozumieć, że te dolegliwości mogą mieć wiele różnych przyczyn, niekoniecznie związanych z równowagą kwasowo-zasadową w organizmie. 

Rzeczywiste zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, takie jak kwasica lub zasadowica, są zwykle wynikiem poważnych problemów zdrowotnych i objawiają się znacznie bardziej specyficznymi symptomami, które wymagają natychmiastowej reakcji. Do alarmujących objawów zalicza się szybkie oddychanie, zmiany rytmu serca i bardzo duże zmęczenie. W ekstremalnych przypadkach u pacjenta może wystąpić śpiączka.  

Warto mieć świadomość, że przypisywanie ogólnych objawów dyskomfortu do zakwaszenia organizmu i traktowanie diety odkwaszającej jako uniwersalnego rozwiązania jest nie tylko nieuzasadnione, ale, co gorsza, może odwracać uwagę od poszukiwania rzeczywistych przyczyn problemów zdrowotnych. Zamiast skupiać się na mitach dietetycznych, kluczowe jest zwrócenie uwagi na zbilansowaną dietę i poszukiwanie profesjonalnego wsparcia w przypadku zaobserwowania niepokojących objawów.

Rola diety w utrzymaniu zdrowej równowagi kwasowo-zasadowej

Dieta odgrywa kluczową rolę w zachowaniu zdrowia i dobrego samopoczucia, jednak idea, że specyficzne pokarmy mogą „odkwaszać” organizm, nie ma mocnych podstaw naukowych. 

Zamiast koncentrować się na eliminacji określonych grup produktów z diety w celu osiągnięcia rzekomego stanu „odkwaszenia”, ważniejsze jest skupienie się na zbilansowanym odżywianiu, które wspiera naturalne mechanizmy regulacji równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie.

Prawidłowo zbilansowana dieta powinna dostarczać wszystkie niezbędne składniki odżywcze — nie tylko białka, węglowodany i tłuszcze, ale także witaminy i składniki mineralne. Bez żadnych problemów spełnisz zapotrzebowanie na wszystkie mikro- i makroskładniki, jeśli zadbasz o różnorodność swojej diety. Wybieraj warzywa, owoce,  pełnoziarniste produkty, chude mięso i ryby, a także orzechy, nasiona, pestki i zdrowe oleje roślinne. 

Ekstremalne diety odkwaszające lub detoksykacyjne, które promują eliminację wielu grup żywności, mogą prowadzić do niedoborów ważnych składników odżywczych i nie są zalecane jako metoda na poprawę zdrowia. 

Zamiast podążać za modnymi dietami, kluczem do utrzymania zdrowia powinna być różnorodność i umiar w codziennym odżywianiu. Regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu i unikanie używek, również odgrywają ważną rolę w zachowaniu dobrej kondycji fizycznej i psychicznej.

Bibliografia 

Skrok, M., & Nowicka, A. Kwasica i zasadowica oddechowa (równowaga kwasowo-zasadowa podstawy, kwasica oddechowa, zasadowica oddechowa).

Kiełczykowska, M., & Kurzepa, J. 5. Bufory. Zasada działania i zna-czenie biologiczne. Chemia organizmów żywych, 80.

Buda, M., & Hensler, O. Mit skuteczności wód alkalicznych. In Serdeczne podziękowania dla JM Prorektor ds. Studenckich za wsparcie finansowe konferencji. (p. 18).