Otyłość brzuszna to jedna z najpoważniejszych form otyłości, z którą boryka się coraz więcej ludzi na całym świecie. Chociaż nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha może wpłynąć na estetykę sylwetki, to przede wszystkim jest to dolegliwość, która zwiększa ryzyko wielu groźnych chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2, a nawet niektóre nowotwory. Na szczęście istnieją sposoby, aby skutecznie walczyć z otyłością brzuszną.
W tym artykule opiszemy, czym jest otyłość brzuszna, co warto o niej wiedzieć, a także przedstawimy sprawdzone porady, które pomogą Ci pozbyć się zbędnej tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha i poprawić swoje zdrowie.
Nadwaga i otyłość — co warto wiedzieć?
Zarówno nadwaga, jak i otyłość są stanami, w których w organizmie zgromadzony jest nadmiar tkanki tłuszczowej, co oczywiście przekłada się na zwiększoną masę ciała. Nadwyżka energetyczna powoduje nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej, a w konsekwencji nadwagę. Konsekwencją niewłaściwej diety i braku aktywności może być otyłość, która jest ciężką chorobą.
Leczenie często wymaga wprowadzenia naprawdę restrykcyjnej diety, ale czasami konieczna jest interwencja chirurgiczna. Wyróżniamy trzy klasy otyłości:
- pierwszego stopnia – gdzie BMI wynosi powyżej 30;
- drugiego stopnia – gdy BMI wynosi powyżej 35;
- olbrzymią – w przypadku której BMI wynosi powyżej 40 i w tym przypadku leczeniem ratującym życie jest operacja.
Ze względu na dominujący obszar odkładania się tkanki tłuszczowej wyróżniamy:
- otyłość gynoidalną czyli pośladkowo-udową;
- androidalną, czyli brzuszną.
Ta ostatnia występuje stosunkowo często. Warto wiedzieć, że rozpoznaje się ją gdy WHR u kobiet jest większe lub równe 0,8, a u mężczyzn większe lub równe 1.
Otyłość brzuszna jest chorobą
Otyłość brzuszna jest szczególnie problematyczna. Można powiedzieć, że jest to najgroźniejszy rodzaj otyłości, co wynika z faktu, że jest ona skoncentrowana w miejscu występowania narządów wewnętrznych. O otyłości brzusznej mówimy, wtedy gdy przyrost tkanki tłuszczowej przekracza 20% masy ciała u mężczyzn i 30% idealnej masy ciała u kobiet. Otyłość brzuszna jest składową zespołu metabolicznego i niestety powoduje patogenizację chorób sercowo-naczyniowych. Oznacza to, że ryzyko takich chorób jest zdecydowanie większe niż u osób nie zmagających się z otyłością. Rośnie też ryzyko niektórych chorób nowotworowych, co wynika ze stymulacji czynników pośredniczących. Tutaj można wymienić nowotwory jelit, żołądka i raka piersi u kobiet. Ponadto zwiększone ryzyko otyłości występuje w przypadku insulinoodporności, permanentnego stanu zapalnego organizmu, ale też dyslipidemii. Można pokusić się o stwierdzenie, że wraz ze wzrostem tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej wzrasta ryzyko chorób. Otyłość brzuszna jak sama nazwa wskazuje powoduje nagromadzenie tkanki tłuszczowej właśnie w okolicy brzucha.
Tłuszcz trzewny jest dostarczany przez układ krwi wrotnej, zaś nadmiar tłuszczu w obszarze brzucha może powodować uwolnienie złogów tłuszczowych do krwioobiegu, co niestety zwiększa ryzyko chorób takich jak:
- cukrzyca typu II,
- nadciśnienie,
- nietolerancja glukozy,
- miażdżyca,
- rak endometrium,
- choroby sercowo-naczyniowe.
Ponadto może dojść do zmiany w profilu metabolicznym. Otyłość brzuszna jeszcze kilka dekad temu była powszechna u osób starszych, co wynikało z redystrybuowania tkanki tłuszczowej właśnie w okolicach brzucha. Niejako jest to konsekwencja procesu starzenia. Co ciekawe, kobiety jeszcze przed menopauzą mają o połowę tłuszczu mniej w okolicach brzucha niż mężczyźni, natomiast mają ogólnie wyższy całkowity poziom procentowy tkanki tłuszczowej. Aktualnie również osoby młode zmagają się z otyłością brzuszną.
Przyczyny otyłości brzusznej
Przyczyn otyłości brzusznej jest wiele. Wśród nich można wymienić:
- nieodpowiednią dietę opartą na dużej ilości tłuszczu;
- spożywanie produktów przetworzonych, ale też jedzenia śmieciowego, co powoduje spowolnienie metabolizmu, ale również przyczynia się do odkładania tłuszczu w partiach brzusznych;
- brak ruchu;
- czynniki środowiskowe i genetyczne.
Mechanizm, który prowadzi do nadwagi, a w konsekwencji otyłości brzusznej
Przyrost masy ciała w okolicach brzusznych następuje na skutek zbyt dużego spożycia cukrów. Nie można jeszcze zapominać, że siedzący tryb życia sprawia, że zapotrzebowanie na kalorie jest zdecydowanie niższe. Na metabolizm wpływa też wiek. Już po 40 roku życia znacząco spada. Wiele osób uważa, że chcąc pozbyć się otyłości brzusznej, najlepiej zastosować głodówki, ale nic bardziej mylnego. Otóż głodówki prowadzą do jeszcze większego spowolnienia metabolizmu. Ponadto może dojść do niedoborów, które są bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Takie postępowanie prowadzi do zaburzenia pracy całego układu pokarmowego. Warto tutaj wiedzieć, że wraz ze wzrostem poziomu tkanki tłuszczowej zmniejsza się ilość leptyny wchłanianej przez barierę krew — mózg. Depresja oraz zażywanie leków opartych na Mirtazapinie może prowadzić do nadwagi i otyłości. Ryzyko zwiększone jest u osób z chorobą afektywną dwubiegunową czy schizofrenią.
Wraz ze stresem organizm wydziela kortyzol, czyli właśnie hormon stresu, który powoduje gromadzenie się tkanki tłuszczowej. Badania, które przeprowadzili naukowcy z Harvardu jasno pokazują, iż wysoki poziom kortyzolu kieruje tkankę tłuszczową do obszaru brzucha, zwiększa też apetyt i w związku z tym występuje silna chęć zjedzenia wysokoenergetycznego posiłku.
Jak zrzucić z brzucha?
Wiele zastanawia się, jak zrzucić z brzucha zbędne kilogramy i tłuszcz. Otóż sposobów może być wiele, jednak kluczem jest zbilansowana dieta, wyeliminowanie z niej tłuszczów trans i cukrów prostych, które prowadzą do gromadzenia się tkanki tłuszczowej, ale i pogarszają stan żył i tętnic, prowadząc do miażdżycy. W przypadku cukrów ich nadmierne spożycie może prowadzić do zaburzeń pracy trzustki, a w połączeniu z zaburzeniami hormonalnymi także insulinoodporności. Jednak zbilansowana dieta nie wystarczy, by pozbyć się tłuszczu z brzucha. Potrzebna jest aktywność fizyczna i to najlepiej aerobowa. Dobrze jest zacząć biegać, jeździć na rowerze, rolkach albo pływać. Zwłaszcza pływanie jest polecane dla osób z otyłością, gdyż pozwala dodatkowo odciążyć stawy, a jednocześnie spalić w ciągu godziny wiele kalorii.
Aby zredukować tkankę tłuszczową, należy doprowadzić organizm do stanu deficytu kalorycznego, który w przypadku otyłości drugiego stopnia musi wynosić nawet 1000 kcal. Jednak należy pamiętać, że konieczne jest zapewnienie minimum potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu, by proces odchudzania przebiegał zdrowo, a nie zbyt gwałtownie. Aby zmniejszyć tkankę tłuszczową w obrębie brzucha, można zapisać się na aerobik, a jeszcze lepiej działa aquaerobic, gdyż podobnie jak pływanie odciąża stawy. Osoby otyłe muszą dźwigać nadprogramowe kilogramy i ich stawy, a także kości są obciążone, dlatego powinny postawić na regularną aktywność na basenie, podczas której w ciągu godziny można spalić około 500 kcal.
Trening powinien bazować na ćwiczeniach wielostawowych. Należy zatem wykonywać:
- przysiady,
- wykroki,
- wyciskanie,
- podciąganie na drążku.
Aby wzmocnić mięśnie brzucha warto postawić na ćwiczenia takie jak:
- brzuszki,
- deska,
- rowerek,
- pompki.
Najbardziej efektywnie na spalanie tłuszczu działa trening interwałowy. Wykonywanie ćwiczeń o wysokiej intensywności na przemian z krótką przerwą na odpoczynek prowadzi do uwolnienia większej ilości hormonu wzrostu, który odpowiada za redukcję tkanki tłuszczowej i budowanie masy mięśniowej. Taki trening pozytywnie wpływa również na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, dzięki czemu reguluje również gospodarkę hormonalną organizmu. A jej zaburzenia także są częstą przyczyną trudności w utracie zbędnych kilogramów.