Spis treści
- Eliminacja potencjalnie szkodliwych produktów — dieta GAPS eliminuje produkty, które mogą uszkadzać błonę śluzową jelit, w tym głównie przetworzoną żywność, cukry, niektóre skrobie i produkty zbożowe.
- Wprowadzenie spożycia bulionów — buliony przygotowywane na kościach stanowią podstawą diety GAPS. Są bogate w kolagen, aminokwasy i składniki mineralne, które pomagają w regeneracji błony śluzowej jelit.
- Fermentowane produkty — takie jak kiszonki czy kefir, są bogate w probiotyki, które wspierają zdrowy mikrobiom jelitowy.
- Unikanie sztucznych dodatków do żywności — dieta GAPS zaleca unikanie żywności przetworzonej, pełnej konserwantów i sztucznych dodatków, które mogą zakłócać równowagę mikrobiologiczną w jelitach.
Dieta GAPS jest podzielona na dwie główne fazy: fazę wprowadzenia i pełną dietę GAPS. Faza wprowadzenia skupia się na intensywnej regeneracji jelit, podczas gdy pełna dieta GAPS jest bardziej zróżnicowana i może być stosowana przez dłuższy czas.
Dieta GAPS a zespół nieszczelnego jelita
Zespół nieszczelnego jelita to stan, w którym błona śluzowa jelita staje się bardziej przepuszczalna, co pozwala na przenikanie do krwiobiegu cząsteczek, które normalnie byłyby zatrzymywane wewnątrz układu pokarmowego. Może to prowadzić do stanów zapalnych, reakcji autoimmunologicznych i wielu innych problemów zdrowotnych. Dieta GAPS została zaprojektowana specjalnie z myślą o leczeniu tego zespołu.
Przestrzeganie zasad diety GAPS może pomóc w przywróceniu integralności błony śluzowej jelit, co z kolei może przynieść ulgę w objawach zespołu nieszczelnego jelita i związanych z nim schorzeń.
W praktyce leczenie dietą GAPS wymaga zaangażowania i dyscypliny, ale dla wielu osób przynosi wymierne korzyści zdrowotne. Wielu pacjentów doświadcza poprawy w objawach trawiennych, zmniejszenia objawów alergii i nietolerancji pokarmowych oraz poprawy ogólnego samopoczucia.
Kontrowersje wokół diety GAPS
Chociaż wielu pacjentów zgłasza poprawę zdrowia po zastosowaniu diety GAPS, nie ma jednoznacznych dowodów naukowych potwierdzających jej skuteczność. Niektórzy eksperci twierdzą, że dieta może być zbyt restrykcyjna i trudna do przestrzegania w dłuższej perspektywie, a nieumiejętna eliminacja pewnych grup pokarmów może prowadzić do niedoborów witamin i składników mineralnych.
Ponadto niektórzy krytycy argumentują, że choć dieta może przynieść korzyści niektórym osobom, nie jest odpowiednia dla wszystkich i może nie być skuteczna w leczeniu wszystkich wymienionych schorzeń.
Mimo tych kontrowersji dieta GAPS pozostaje popularnym narzędziem wśród wielu osób poszukujących alternatywnych metod leczenia. Jak w przypadku każdej diety czy interwencji zdrowotnej, ważne jest, aby dokładnie zrozumieć jej korzyści i potencjalne ryzyko, a także skonsultować się z odpowiednimi specjalistami przed podjęciem decyzji o jej zastosowaniu.
- Camilleri M, Madsen K, Spiller R, Greenwood-Van Meerveld B, Verne GN. Intestinal barrier function in health and gastrointestinal disease. Neurogastroenterol Motil. 2012 Jun;24(6):503-12. doi: 10.1111/j.1365-2982.2012.01921.x. Erratum in: Neurogastroenterol Motil. 2012 Oct;24(10):976. Van Meerveld, B G [corrected to Greenwood-Van Meerveld, B]. PMID: 22583600; PMCID: PMC5595063.
- Quigley, E. M. (2013). Gut bacteria in health and disease. Gastroenterology & hepatology, 9(9), 560.
- Camilleri, Á., Madsen, K., Spiller, R., Van Meerveld, B. G., & Verne, G. N. (2012). Intestinal barrier function in health and gastrointestinal disease. Neurogastroenterology & Motility, 24(6), 503-512.
- Szymczak, W., Moszak, M., & Bogdański, P. (2020). Żywieniowe wspomaganie leczenia zespołu przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego–nowe koncepcje dietetyczne. In Forum Zaburzeń Metabolicznych (Vol. 11, No. 1, pp. 1-10).