Dieta Paleo, zwana także dietą paleolityczną lub dietą kamienia łupanego, stała się w ostatnich latach popularnym trendem w świecie zdrowego odżywiania. Opierając się na założeniu, że nasz organizm jest najlepiej przystosowany do żywienia podobnego do tego, które praktykowali nasi przodkowie z epoki paleolitu, dieta Paleo skupia się na spożywaniu naturalnych, nierafinowanych produktów, które były dostępne w czasach prehistorycznych.
W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest dieta Paleo, jakie są jej główne zasady, co można jeść, a czego na niej unikać, oraz jakie korzyści może przynieść praktykowanie diety wzorowanej na stylu odżywiania się ludzi z epoki paleolitycznej.
Czytaj uważnie!
Czym jest dieta Paleo i z czego się wywodzi?
Dieta Paleo opiera się na koncepcji, że rozwój ludzkiej cywilizacji postępuje znacznie szybciej i dynamiczniej niż ewolucja genów człowieka. Zwolennicy diety paleolitycznej uważają, że nasze organizmy jeszcze nie zdążyły się przystosować do obecnej żywności i wciąż są dostosowane do trawienia i metabolizowania produktów, które przede wszystkim stanowiły podstawę diety naszych praprzodków w czasach paleolitu.
Epoka paleolitu zaczęła się około 2,5 miliona lat temu, kiedy to człowieka zaczął produkować pierwsze narzędzia z kamienia, a jej koniec szacuje się na około 8000 r.p.n.e., stawiając granicę w momencie wzrostu rozwoju rolnictwa, hodowli i pojawiania się osiadłych cywilizacji.
W tamtych czasach ludzie byli zbieraczami i myśliwymi, a ich dieta składała się z naturalnych, nieprzetworzonych produktów, takich jak mięso, ryby, warzywa, owoce, orzechy i nasiona.
Zasady diety Paleo
Zasady diety Paleo mają na celu naśladowanie sposobu odżywiania się ludzi z epoki paleolitu, którzy byli zbieraczami i myśliwymi. Warto jednak podkreślić, że główne założenia diety opierają się przede wszystkim na dobrze naturalnych, nieprzetworzonych produktów, a nie na sposobie przygotowywania potraw. Obecnie nikt z nas nie będzie rozpalał ogniska, aby przyrządzić sobie obiad, prawda? W takim razie, czym warto kierować się podczas robienia zakupów spożywczych?
Dieta paleolityczna kładzie duży nacisk wybór naturalnych, świeżych produktów, a jednocześnie eliminację żywność przetworzonej i wzbogacanej w sztuczne dodatki. Jak wybierać produkty, które będą stanowić podstawę jadłospisu na diecie Paleo?
Owoce i warzywa
Spożywaj różnorodne owoce i warzywa bogate w witaminy, minerały i przeciwutleniacze. Postaw na produkty sezonowe i lokalne, aby uniknąć pestycydów i sztucznych dodatków.
W tym przypadku dieta Paleo nie narzuca praktycznie żadnych ograniczeń. Wybieraj ulubione produkty i przygotowuj je w dowolny sposób, pamiętaj jednak o różnorodności. Unikaj jednak przetworzonych produktów warzywnych i owocowych.
Tłuszcze
Unikaj sztucznych tłuszczów trans i tłustych produktów przetworzonych, które są bogate w sztuczne rafinowane oleje.
Wybieraj przede wszystkim tłuszcze pochodzenia roślinnego, które obfitują w nienasycone kwasy tłuszczowe. Postaw na olej rzepakowy, oliwę z oliwek i olej lniany (tylko na zimno).
Nasiona, pestki i orzechy
Wybieraj dowolne nasiona, pestki i orzechy, jednak pamiętaj, aby były nieprzetworzone. Unikaj produktów przyprawionych solą, wzmacniaczami smaku lub olejami.
Źródła białka
Wybieraj chude mięso, takie jak kurczak, indyk, wołowina, dziczyzna i wieprzowina. Unikaj wędlin, które często zawierają konserwanty i sztuczne dodatki.
Spożywaj ryby i owoce morza bogate w kwas omega-3, takie jak łosoś, makrela, śledź, tuńczyk i krewetki.
Dla wegetarian i wegan na diecie Paleo dobrą alternatywą jest spożywanie tofu, tempehu, nerkowców, orzechów brazylijskich i innych źródeł roślinnego białka. Warto jednak zwracać uwagę na to, aby produkty te miał możliwie prosty i krótki skład. W tym przypadku kluczowe jest uważne czytanie etykiet.
Produkty zbożowe
Na diecie Paleo zaleca się ograniczenie spożycia zbóż i produktów zbożowych. Ta dość spora restrykcja uargumentowana jest tym, że nasze organizmy nie są dostosowane do trawienia niektórych antyodżywczych składników występujących w tych produktach.
Unikaj pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa, ryżu, kukurydzy i innych zbóż oraz wszystkich przetworzonych produktów zbożowych, takich jak mąki, pieczywo, makarony, a nawet kasze. Zamiast tego jako główne źródła węglowodanów, wybieraj warzywa skrobiowe i nasiona, np. ziemniaki, bataty,, dynię, marchew, korzeń pietruszki, korzeń selera i inne warzywa korzeniowe.
Mleko i produkty mleczne
Podobnie jak w przypadku zbóż, dieta Paleo eliminuje spożycie mleka i produkty mleczne. Wraz z wiekiem coraz więcej osób ma problem z trawieniem laktozy, a część społeczeństwa boryka się z tą nietolerancją już od najmłodszych lat. Ludność żyjąca w okresie paleolitu rzadko spożywały mleko po okresie niemowlęcym (karmienia piersią).
Podczas wybierania produktów na diecie Paleo warto kierować się zasadą, aby spożywać naturalne, nieprzetworzone i pełnowartościowe produkty. Wspomniane źródła białka, produkty zbożowe, owoce, warzywa, tłuszcze, nasiona, pestki i orzechy są doskonałymi opcjami na zaspokojenie potrzeb żywieniowych i cieszenie się różnorodnością smaków podczas praktykowania diety Paleo.
Pamiętaj, że preferencje i potrzeby mogą się różnić, więc warto eksperymentować i dostosować dietę do swoich indywidualnych wymagań. Przed rozpoczęciem diety Paleo, zawsze warto świadomie podejść do komponowania codziennego menu, aby upewnić się, że dieta jest odpowiednio zbilansowana i dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
Jakie korzyści może przynieść praktykowanie diety Paleo?
Praktykowanie diety Paleo może przynieść wiele korzyści dla zdrowia i samopoczucia.
Poprawa zdrowia metabolicznego
Dieta Paleo może pomóc w poprawie zdrowia metabolicznego poprzez redukcję spożycia przetworzonego cukru i węglowodanów, co może przyczynić się do znormalizowania poziomu glukozy we krwi i poprawy wrażliwości na insulinę. To z kolei zmniejsza ryzyko wystąpienia insulinooporności, cukrzycy typu 2 i chorób serca.
Wspomaganie utraty wagi i kontrolowania masy ciała
Wybierając naturalne, pełnowartościowe produkty, dieta Paleo może pomóc w utracie nadmiernych kilogramów. Spożywanie większej ilości białka i błonnika może przyczynić się do dłuższego uczucia sytości, co przyczynia się do lepszej kontroli apetytu i ograniczeniu podjadania.
Zwiększenie zawartości składników odżywczych
Dieta Paleo promuje spożywanie bogatych w składniki odżywcze warzyw, owoców, orzechów i nasion, co zdecydowanie przyczynia się do wzbogacenia codziennej diety w witaminy, składniki mineralne i przeciwutleniacze.
Redukcja stanów zapalnych
Wyeliminowanie z diety niezdrowych nasyconych kwasów tłuszczowych i przetworzonej żywności oraz zwiększenie spożycia kwasów tłuszczowych omega-3 z ryb może pomóc w zmniejszeniu stanów zapalnych w organizmie. Ma to pozytywny wpływ na zdrowie serca, układu odpornościowego i ogólny stan zdrowia.
Zwiększenie energii
Spożywanie żywności o niskim indeksie glikemicznym i bogatej w składniki odżywcze przyczynia się do unormowania gospodarki węglowodanowej, wyeliminowania nagłych wzrostów stężenia glukozy we krwi i stabilny dopływ energii do komórek w organizmie.
Dieta Paleo, oparta na naturalnych, nieprzetworzonych produktach, może przynieść wiele korzyści dla zdrowia i samopoczucia. Poprawa zdrowia metabolicznego, wspomaganie utraty wagi, zwiększenie zawartości składników odżywczych w codziennej diecie, redukcja stanów zapalnych to tylko niektóre z pozytywnych efektów, które można osiągnąć, praktykując dietę Paleo.
Dieta Paleo — czy warto?
Dieta Paleo, oparta na żywieniu zbliżonym do diety naszych przodków z epoki paleolitu, może być interesującym eksperymentem dla osób poszukujących zdrowszego stylu odżywiania. Chociaż zasady diety paleolitycznej opierają się na spożyciu naturalnych produktów i eliminacji żywności przetworzonej, to jednak kluczowym elementem jest indywidualne podejście do codziennego żywienia i dostosowanie codziennego jadłospisu do swoich preferencji, celów zdrowotnych i potrzeb organizmu.
Pamiętajmy, że zdrowa dieta powinna być różnorodna, zrównoważona i odpowiednio dostosowana do naszego trybu życia.