Refluks żołądka — czym jest i jak zapobiegać?

19 kwietnia 2023
chora-kobieta-lezy-na-szarej-kanapie-w-domu-trzymajac-reke-na-brzuchu

Czy zdarza Ci się odczuwać pieczenie lub ból w klatce piersiowej po posiłku? Możliwe, że jest to objaw refluksu żołądka, coraz częstszego problemu zdrowotnego współczesnego społeczeństwa. Jeśli zastanawiasz się, czym dokładnie jest refluks żołądka i jak mu zapobiegać, trafiłeś we właściwe miejsce.

W tym artykule wyjaśnimy, na czym polega ten nieprzyjemny schorzenie, jakie są jego przyczyny, objawy i jakie kroki możemy podjąć, aby skutecznie go zwalczyć.

Definicja refluksu żołądka

Refluks żołądka to choroba, która polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. W efekcie dochodzi do podrażnienia błony śluzowej przełyku, co prowadzi do nieprzyjemnych objawów. Problem ten może mieć różne przyczyny, ale najważniejsze jest, aby poznać jego objawy i skutecznie z nim walczyć.

Przyczyny refluksu żołądka

Jedną z głównych przyczyn wystąpienia refluksu żołądka jest osłabienie dolnego zwieracza przełyku. Często jest to spowodowane otyłością, niezdrową dietą, bogatą w tłuszcze, paleniem papierosów czy spożywaniem alkoholu. Warto zatem zwrócić uwagę na swój styl życia i wprowadzić odpowiednie zmiany, które przyczynią się do poprawy zdrowia i samopoczucia.

  • Otyłość może prowadzić do zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej, co sprzyja wystąpieniu refluksu żołądka. Wprowadzenie zdrowszych nawyków żywieniowych i regularna aktywność fizyczna mogą pomóc w redukcji masy ciała, co przyniesie ulgę w objawach refluksu.
  • Niezdrowa dieta bogata w tłuszcze może wpływać na obniżenie napięcia dolnego zwieracza przełyku, co ułatwia cofanie się treści żołądkowej. Wprowadzenie diety bogatej w błonnik, witaminy i białko może przyczynić się do zredukowania objawów oraz zapobiec refluksowi. Dla osób z problemami żołądkowymi polecamy naszą dietę low FODMAP.
  • Palenie papierosów negatywnie wpływa na zdolność dolnego zwieracza przełyku do prawidłowego funkcjonowania, ponieważ składniki dymu tytoniowego obniżają jego napięcie. Rzucenie palenia może przynieść ulgę w objawach refluksu oraz pozytywnie wpłynąć na zdrowie ogólnie.
  • Spożywanie alkoholu również może prowadzić do osłabienia dolnego zwieracza przełyku oraz zwiększać produkcję kwasu żołądkowego. Ograniczenie spożycia alkoholu lub jego całkowite wyeliminowanie może znacząco przyczynić się do zmniejszenia objawów refluksu.
  • Zmiana stylu życia, czyli unikanie jedzenia tuż przed snem, unikanie pozycji leżącej przez co najmniej 2-3 godziny po posiłku, podnoszenie głowy podczas snu, a także regularne spożywanie mniejszych posiłków, może również przyczynić się do zmniejszenia objawów refluksu żołądka i poprawy samopoczucia.

Objawy refluksu żołądka

Objawów refluksu żołądka jest naprawdę wiele, jednak najczęstszymi są:

  1. Pieczenie w klatce piersiowej, często nazywane zgagą. Odczucie pieczenia za mostkiem może być wynikiem podrażnienia przełyku przez cofającą się kwasową treść żołądkową. Zgaga zwykle nasila się po jedzeniu, w pozycji leżącej, a także podczas pochylania się.
  2. Ból gardła, zwłaszcza po jedzeniu lub w pozycji leżącej. Ból gardła może występować na skutek podrażnienia ścian gardła przez kwas żołądkowy. Ból ten może być ostry lub przewlekły i często nasila się w pozycji leżącej, gdy kwas łatwiej przedostaje się do gardła.
  3. Kaszel, który może być suchy lub mokry. Kaszel może być spowodowany podrażnieniem dróg oddechowych przez cofającą się treść żołądkową. Kaszel refluksowy może występować zarówno jako suchy, drażniący kaszel, jak i mokry kaszel z wydzielina.
  4. Chrypka i trudności z przełykaniem. Chrypka może wystąpić, gdy kwas żołądkowy podrażnia struny głosowe, co prowadzi do ich obrzęku i nieprawidłowego działania. Trudności z przełykaniem mogą być wynikiem podrażnienia przełyku, a w niektórych przypadkach także zwężenia przełyku na skutek przewlekłego stanu zapalnego.

Jeśli zauważysz u siebie któreś z tych objawów, warto zgłosić się do lekarza, który przeprowadzi odpowiednie badania, takie jak endoskopia czy pH-metria przełyku, oraz zaleci stosowne leczenie, aby złagodzić dolegliwości i zapobiec dalszemu uszkodzeniu błony śluzowej przełyku.

Leczenie refluksu żołądka

Leczenie refluksu żołądka zależy od nasilenia objawów oraz przyczyn choroby. Wśród dostępnych metod leczenia można wymienić:

  1. Leki neutralizujące kwas żołądkowy, które zmniejszają jego ilość i łagodzą objawy. Są to tzw. antacidy, które działają szybko i pomagają w przypadkach sporadycznych dolegliwości. Przykłady to preparaty zawierające węglan wapnia, hydroksyd magnezu czy glukonian wapnia.
  2. Leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego, które pomagają w dłuższej perspektywie. Do tej grupy należą inhibitory pompy protonowej (IPP) oraz antagoniści receptora H2. Leki te są stosowane w przypadkach, gdy objawy refluksu są częste i uporczywe. Przykłady to omeprazol, lanzoprazol, ranitydyna czy famotydyna.
  3. Terapie naturalne, takie jak zioła (np. melisa, mięta) czy suplementy (np. glukonian wapnia), które wspomagają łagodzenie objawów i regulują równowagę kwasowo-zasadową. Warto pamiętać, że terapie naturalne powinny być stosowane jako uzupełnienie leczenia farmakologicznego, a nie jako jego zamiennik.
  4. Dostosowanie diety – w przypadkach refluksu żołądka, warto unikać pokarmów, które mogą nasilać objawy. Należy ograniczyć spożycie tłustych potraw, czekolady, pikantnych dań, kawy oraz gazowanych napojów. Preferować powinno się lekkostrawne posiłki, spożywane w mniejszych ilościach, ale częściej.
  5. Zmiany w stylu życia – oprócz zmian w diecie, warto wprowadzić również inne nawyki, które mogą pomóc w walce z refluks żołądka. Unikanie jedzenia tuż przed snem, kontrolowanie masy ciała, rzucenie palenia i ograniczenie spożycia alkoholu mogą przyczynić się do poprawy zdrowia.

Ważne jest jednak, aby leczenie było dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i prowadzone pod kontrolą lekarza. Samodzielne leczenie bez konsultacji ze specjalistą może prowadzić do nieodpowiedniego wyboru terapii, co z kolei może opóźnić proces powrotu do zdrowia.

Zapobieganie refluksowi żołądka

W celu zapobiegania wystąpieniu refluksu żołądka warto wprowadzić kilka zmian w swoim stylu życia i diecie. Oto kilka praktycznych wskazówek, które mogą pomóc:

  1. Unikaj potraw tłustych, które mogą obciążać żołądek i utrudniać trawienie.
  2. Staraj się spożywać mniejsze posiłki, ale częściej — to pomoże uniknąć przepełnienia żołądka i cofania się treści żołądkowej do przełyku.
  3. Unikaj jedzenia tuż przed snem – daj żołądkowi czas na trawienie przed pójściem spać.
  4. Kontroluj swoją masę ciała – nadwaga i otyłość są jednymi z głównych czynników ryzyka wystąpienia refluksu żołądka.
  5. Zaprzestań palenia papierosów i ogranicz spożywanie alkoholu — te substancje wpływają negatywnie na pracę dolnego zwieracza przełyku.

Pamiętaj, że refluks żołądka to schorzenie, które można skutecznie leczyć i zapobiegać. Warto zatem zwrócić uwagę na swoje nawyki żywieniowe i styl życia, aby uniknąć nieprzyjemnych objawów i cieszyć się lepszym zdrowiem.

Refluks żołądka — Podsumowanie

Refluks żołądka, powszechny problem zdrowotny, objawia się pieczeniem i bólem w klatce piersiowej po posiłku. Choroba ta polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku, prowadząc do podrażnienia błony śluzowej. Czynniki ryzyka chorobowego to m.in. otyłość, niezdrowa dieta, palenie papierosów i spożywanie alkoholu. Leczenie obejmuje np. leki neutralizujące kwas żołądkowy, leki zmniejszające wydzielanie kwasu, terapie naturalne, dostosowanie diety i zmianę stylu życia. Zapobieganie zaś powinno skupić się na unikaniu tłustych potraw, spożywaniu mniejszych posiłków, kontrolowaniu masy ciała, rzucenie palenia i ograniczenie spożycia alkoholu. Ale pamiętajcie, że w przypadku jakiegokolwiek schorzenia, kluczowe jest indywidualne podejście do leczenia pod kontrolą lekarza.